Πέτρος Μενδώνης
Κύριε γενικέ γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας,
Είμαι δάσκαλος, διευθυντής σε δημοτικό σχολείο του Κερατσινίου στον Πειραιά και μέλος του συλλόγου εκπαιδευτικών «Η Πρόοδος». Με τη σύντομη αυτή επιστολή θα προσπαθήσω να σας εξηγήσω γιατί δεν με καθησυχάζουν όσα αναφέρετε στο ανυπόγραφο επισυναπτόμενο του εγγράφου σας με αρ. πρ. 4120 και ημερομηνία 21/10/2021.
Με το κείμενο αυτό επιχειρείτε, ανάμεσα σε άλλα, να με πείσετε ότι: «η κλίμακα αποτίμησης (εξαιρετική – μη επαρκής) είναι ποιοτική» και μόνο για λόγους πρακτικούς αποτυπώνεται με αριθμητικό χαρακτήρα». Το θεωρείτε μάλιστα τόσο σημαντικό που λίγο πιο κάτω επανέρχεστε: «Το 1-4 αντιπροσωπεύει ποιοτικούς χαρακτηρισμούς για λόγους διευκόλυνσης της καταγραφής».
Νιώθω άβολα. Δεν έχω συνηθίσει να με κοροϊδεύουν. Αλλά ας μην βιάζομαι. Για ποιους «πρακτικούς λόγους» και για ποια «διευκόλυνση της καταγραφής» μιλάτε; Τι μπορούν να κάνουν οι αριθμοί, αλλά όχι οι χαρακτηρισμοί; Όταν μάλιστα οι χαρακτηρισμοί είναι τέτοιοι που χωρούν και εξαντλούνται σε τετραβάθμια κλίμακα; Ας μη γελιόμαστε, μια κλίμακα μόνο να κατηγοριοποιήσει μπορεί: σχολεία εξαιρετικά έως σχολεία μη επαρκή. Καμία άλλη λειτουργία δεν μπορεί να έχει. Το νομοθετικό πλέγμα όμως δεν αρκείται σ’ αυτό. Επιβάλλει και αριθμούς. Επιβάλλει μάλιστα και αριθμούς που αποκρύπτετε. Η υπουργική απόφαση με αρ. 6603/ΓΔ4 (Φεκ 20 Ιανουαρίου 2021, τεύχος δεύτερο, αρ. φύλλου 140) αναφέρει ότι στην ετήσια εξωτερική έκθεση αξιολόγησης κάθε σχολείου ο συντονιστής περιλαμβάνει «τεκμηριωμένη αποτίμηση των λειτουργιών του σχολείου ανά θεματικό άξονα (σε δεκαβάθμια κλίμακα)». Δηλαδή το σχολείο αυτοαξιολογείται στους προδιαγεγραμμένους άξονες από το 1 ως το 4 και οι εξωτερικοί αξιολογητές το αξιολογούν από το 1 ως το 10. Αυτό το ξεχάσατε. Τι; όχι;
Σε άλλο πάλι σημείο τονίζετε ότι: «η ανάρτηση των Εκθέσεων Εξωτερικής Αξιολόγησης ΔΕΝ (δικά σας τα κεφαλαία) περιλαμβάνει αναφορά σε συγκεκριμένα σχολεία» και αμέσως συμπεραίνετε ότι: «Επομένως, σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατή η κατηγοριοποίηση των σχολείων με βάση τα δεδομένα που συλλέγει το σύστημα».
Έγινε νομίζω κατανοητό από τα προηγούμενα ότι κατηγοριοποίηση γίνεται, αφού μόνο αυτό κάνουν οι κλίμακες. Ας προχωρήσουμε όμως και στο ζήτημα της δημοσιοποίησης, γιατί σε αυτό παραπέμπει η από εσάς αναφερόμενη «ανάρτηση».
Ποιοι γνωρίζουν λοιπόν την ετήσια εξωτερική αξιολόγηση του συμβούλου; Δηλαδή ποιοι γνωρίζουν τις ανατροφοδοτικές παρατηρήσεις του, τη βαθμολογία που αποδίδει σε κάθε σχολείο και τη συνολική εκ μέρους εκτίμηση των θετικών και αρνητικών σημείων κάθε σχολείου; Την απάντηση δίνει η παραπάνω υπουργική απόφαση στο άρθρο 6 και είναι απλή: ο σύλλογος διδασκόντων, το οικείο ΠΕΚΕΣ και όσοι έχουν πρόσβαση στην ειδική εφαρμογή του ΙΕΠ, δηλαδή για παράδειγμα εσείς κύριε γενικέ γραμματέα. Αφού υπενθυμίσουμε ότι για κάθε σχολείο θα υπάρχει μια τέτοια έκθεση (με βαθμολογία και παρατηρήσεις) ας συνειδητοποιήσουμε ότι κάθε σχολείο θα έχει συνείδηση της θέσης του στην ιεραρχία. Συνεπώς, κάθε σχολείο που θα αντλεί ικανοποίηση ή αυτοπεποίθηση ή κύρος από τη συγκριτική αυτή θέση θα την κοινοποιεί με όποια μέσα διαθέτει. Το αντίθετο θα συμβαίνει με τα υπόλοιπα σχολεία. Δεν υπάρχει και ούτε θα μπορούσε να υπάρξει κανένας κανόνας εχεμύθειας. Άλλωστε εσείς ο ίδιος αναφέρεστε στη μέριμνα «για την ενημέρωση του κοινού», όπως λέτε όταν επιχειρείτε να δικαιολογήσετε την ανάρτηση των συνοπτικών εκθέσεων στην ιστοσελίδα του σχολείου.
Ανακεφαλαιώνοντας: Οι κλίμακες παράγουν κατηγοριοποίηση κι αυτή δημοσιοποιείται.
Ισχυρίζεστε όμως ότι αυτή η κατηγοριοποίηση δεν αφορά στις επιδόσεις των μαθητών, αφού αυτές (σωστά το λέτε) εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες και όχι μόνο από όσα κάνουν τα σχολεία. Και τότε γιατί η ελληνική pisa θα επεξεργάζεται τις επιδόσεις των μαθητών κατά σχολική μονάδα; Κι αυτό το ξεχάσατε κύριε γενικέ γραμματέα; Ας το θυμηθούμε μαζί. Ελληνική pisa επικράτησε να λέγονται οι εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα που θα διενεργούνται σε εθνικό επίπεδο κάθε χρόνο στη Στ’ Δημοτικού και στην Γ’ Γυμνασίου. Αυτό προβλέπει το άρθρο 104 του νόμου 4823/21. Ορίζει μάλιστα ότι: «Σκοπός των ως άνω εξετάσεων είναι η εξαγωγή πορισμάτων, σχετικά με την πορεία υλοποίησης των προγραμμάτων σπουδών και τον βαθμό επίτευξης των μαθησιακών αποτελεσμάτων σε εθνικό επίπεδο, περιφερειακό επίπεδο και σε επίπεδο σχολικής μονάδας».
Πρόβλεψη μάλιστα μη δημοσιοποίησης αυτών των ανά σχολείο επιδόσεων δεν υπάρχει πουθενά. Έχει άραγε η ελληνική pisa κάποιο αλγόριθμο για να συνυπολογίσει όλες τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε σχολείου και να αποδώσει δίκαιη και αξιόπιστη βαθμολογία σε κάθε σχολική μονάδα; ή θα φτιάξει πίνακες βαθμολογιών των σχολικών μονάδων περιοριζόμενη σε λίγες αναιμικές διευκρινίσεις περί της σημασίας της κοινωνικής σύνθεσης των μαθητών, όπως άλλωστε κάνει και η αυθεντική pisa του Ο.Ο.Σ.Α. με τα αποτελέσματα ανά χώρα; Προφανώς τέτοιοι αλγόριθμοι δεν υπάρχουν και η νομοθεσία οδηγεί χωρίς καμία αμφιβολία στη σύνδεση της αξιολόγησης των σχολικών μονάδων με τις επιδόσεις των μαθητών.
Λέτε επίσης κύριε γενικέ γραμματέα ότι: «Η αξιολόγηση της σχολικής μονάδας δεν έχει, ούτε ως φιλοσοφία ούτε ως διαδικασία, αρνητικό πρόσημο.» Λέτε δηλαδή ότι ο χαρακτηρισμός «μη επαρκής» είναι ουδέτερος. Πάλι νιώθω ότι με κοροϊδεύετε. Ο σεβασμός στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, η ευγένεια μου και η ροπή σας στις απειλές μού επιβάλλουν να μην το σχολιάσω άλλο.
Λέτε πολλά κύριε γενικέ γραμματέα. Ας περιοριστούμε όμως σε ένα ακόμη μονάχα από τα καθησυχαστικά. Ισχυρίζεστε ότι η διαδικασία της αξιολόγησης δεν ενισχύει τον συγκεντρωτικό και γραφειοκρατικό χαρακτήρα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Τι να σας πω; Υπήρξε άραγε άλλη στιγμή που ο γενικός γραμματέας από το Μαρούσι μπορούσε να βλέπει άμεσα τι γράφει και τι λέει το κάθε σχολείο σε κάθε χωριό και γειτονιά; Υπήρξε άλλη στιγμή που το κέντρο έβλεπε, έκρινε και απευθυνόταν χωρίς καμία διαμεσολάβηση στον κάθε διευθυντή προσωπικά; Αν αυτό δεν είναι συγκεντρωτισμός, τι είναι; Αν αυτό δεν θυμίζει το κατά Φουκώ πανοπτικό και το μάτι του Big Brother τι θυμίζει;
Δεν με καθησυχάζετε λοιπόν κύριε γενικέ γραμματέα.
Βέβαια οι καθησυχαστικές διευκρινίσεις σας είναι η μία πλευρά. Η άλλη πλευρά είναι οι απειλές. Άρχισαν από το καλοκαίρι με το νόμο 4823/21 και τις προβλέψεις για περικοπή ενός τουλάχιστον μισθού και οκταετή αποβολή από τις διαδικασίες επιλογής στελεχών σε περίπτωση μη συμμόρφωσης (άρθρο 56 παρ.4), συνεχίστηκαν με τις συνεχείς προσφυγές στα δικαστήρια, την αύρα και τα χημικά στην διαδήλωση της 1ης Οκτώβρη και κορυφώνονται σήμερα με την επίθεση ενάντια στο ενιαίο κείμενο της Δ.Ο.Ε., την υιοθέτηση του οποίου χαρακτηρίζετε «παραβίαση του κανονιστικού πλαισίου».
Δεν ξέρω ποιος θα νικήσει σ’ αυτή τη μάχη κύριε Γενικέ Γραμματέα. Αν όμως νικήσει η πλευρά σας, έχετε σκεφτεί τι θα έχει επικρατήσει στα σχολεία; Δουλεύουμε (και) για να μη φοβάται κανένα παιδί στα σχολεία μας. Ούτε τους νταήδες ούτε κανέναν άλλο. Όμως στην περίπτωση αυτή οι φοβισμένοι θα είμαστε εμείς οι ίδιοι, οι εκπαιδευτικοί. Θα μάθουμε στα παιδιά πολλά και σημαντικά, αλλά όχι να είναι και να σκέφτονται ελεύθερα. Μικρή απώλεια;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου